Parafia pod wezwaniem św. Marcina z Tours, Biskupa i Wyznawcy w Tarnowicach (Starych) została ustanowiona na mocy dekretu z dnia 15 kwietnia 1415 r., wydanego przez biskupa krakowskiego Wojciecha Jastrzębca. Wcześniej (przez ok.100 lat) katolicy z terenu Starych Tarnowic należeli do Parafii św. Mikołaja w Reptach, gdzie także byli grzebani.
Nowa parafia objęła wsie: Tarnowice, Rybnę wraz z przysiółkiem Ruda, Opatowice, Pniowiec, Lasowice oraz Sowice, które tym samym zostały odłączone od dotychczasowej parafii w Reptach.
W Starych Tarnowicach już przed 1400 r. wybudowany został kościół filialny macierzystej parafii św. Mikołaja w Reptach, który później stał się kościołem parafialnym. W 1400 r. dobudowano wieżę, na której umieszczono dwa dzwony.
Pierwszym duszpasterzem nowoutworzonej parafii został ks. Franciszek (nazwisko nieznane).
Brak także źródeł informujących o liczbie ówczesnych parafian. Na podstawie dokumentów z początku XVI w. przypuszcza się, że w Starych Tarnowicach było ok. 94 mieszkańców.

Okres reformacji zaznaczył się także w historii parafii św. Marcina w Starych Tarnowicach, gdyż z dokumentów (z roku 1598 i 1619) wynika, iż kościół w tym burzliwym okresie był administrowany przez protestantów.

Po roku 1630 w Starych Tarnowicach nastał znowu proboszcz katolicki, gdyż edykt cesarza Ferdynanda II z roku 1629 nakazywał zwrot wszystkich zabranych przez protestantów kościołów i majątków katolickich. Z protokołu powizytacyjnego z roku 1657 wynika, że kościół posiadał 3 ołtarze murowane i chrzcielnicę stojącą w środku kościoła. Protokół wspomina też, iż na terenie parafii znajdował się ogrodzony cmentarz i kostnica. Proboszczem był wówczas ks. Stanisław Plotowski.

W roku 1707 powiększono prezbiterium kościoła i od strony północnej dobudowano kaplicę poświęconą św. Annie i św. Wacławowi z freskami na sklepieniu oraz odnowiono wnętrze kościoła. Pod tą kaplicą znajduje się krypta, w której chowano właścicieli Starych Tarnowic, a także proboszczów. Z informacji powizytacyjnej z 1720 r. dowiadujemy się, że kościół miał ambonę, konfesjonał oraz drewniany chór z organami. Na wieżyczce w środku dachu, czyli tzw. sygnaturce, zamontowano trzeci dzwon. Obok plebanii znajdowały się zabudowania gospodarcze oraz mały domek, w którym zamieszkiwał organista. Parafią kierował wówczas ks. Wojciech Otrębowski.Kaplicę od strony południowej – ku czci św. Jana Nepomucena – wybudowano później (1728) i pokryto polichromią w stylu barokowym (1740). Pod koniec XVIII w. Stare Tarnowice liczyły około 200 mieszkańców, na tym terenie znajdowały się dwa folwarki, 1 kościół, 1 szkoła.

W latach 1820/21 wybudowano murowaną plebanię, która co kilkadziesiąt lat była remontowana, przebudowywana, ale dotrwała do dnia dzisiejszego. W XIX w. przybywało mieszkańców Starych Tarnowic: w 1828 r. było ich 510, w 1885 r. – 1159 osób. Rosła też liczba parafian – w 1828 osiągnęła liczbę ok.2000 osób. W 1896 r. parafian było już ok. 3700, co sprawiło, że istniejący kościół św. Marcina stał się zbyt ciasny i należało go powiększyć. Także przykościelny cmentarz musiał pomieścić coraz większą ilość zmarłych ze wszystkich miejscowości wchodzących w skład parafii. Stąd decyzja proboszcza ks. Antoniego Bursiga o zakupie w roku 1875 pola na drugie miejsce pochówku w niedalekiej odległości.
W tym też okresie zapadła decyzja Kurii Wrocławskiej o utworzeniu nowej parafii w Rybnej i budowie kościoła w Rybnej-Strzybnicy, co wiązało się z odłączeniem tych terenów od parafii św. Marcina w Starych Tarnowicach. Stało się to w październiku 1887 r., kiedy poświęcono kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Strzybnicy. Mimo zmniejszenia się obszaru parafii nadal odczuwano konieczność powiększenia świątyni. Podjęta więc została decyzja o budowie nowego kościoła w Starych Tarnowicach, pod który kamień węgielny położono we wrześniu 1899. Inicjatorem tego przedsięwzięcia był ówczesny proboszcz ks. Ludwik Spohr, a głównym fundatorem rodzina Henckel von Donnersmarck.

Nowa świątynia, wybudowana z kamienia ciosanego i cegły, została uroczyście poświęcona już 25 sierpnia 1902 r. przez ówczesnego dziekana ks. Józefa Koniecko, proboszcza z Radzionkowa.
Ołtarz główny wykonany jest z drewna, polichromowany, zewnętrznie przypomina fasadę Bazyliki św. Piotra w Rzymie. Na nim stoją figury świętych: Ludwika oraz Wacława, a w środku znajduje się tabernakulum. Ambona – miejsce głoszenia Słowa Bożego oraz chrzcielnica umieszczone są blisko prezbiterium.

Ozdobą nowej świątyni są witraże. Centralny, umieszczony w prezbiterium, przedstawia św. Marcina jako biskupa, asystują mu dwaj archaniołowie. Łącznie w kościele jest 8 witraży. Stacje Drogi Krzyżowej, rzeźbione w drewnie lipowym, zostały uroczyście poświęcone w lutym 1903 r.
Jeszcze przed konsekracją kościoła na wieży zawieszono 3 dzwony o imionach: Jezus, Maria i Józef, natomiast organy uroczyście oddano do użytku w maju 1906 r. Dwa większe dzwony skonfiskowano w czasie I wojny światowej, a na ich miejsce ufundowano w 1928 r. nowe o imionach: św. Marcin i św. Stanisław, ale i te zdjęto w 1943 r. Dopiero w 1957 r. poświęcono i zawieszono kolejne 3 dzwony, które słyszymy do dzisiaj.

W budynku starego kościoła w latach 1912-1914 zostały przeprowadzone konieczne prace remontowe, które pozwoliły ocalić obiekt dla potomnych. Po raz drugi ratowano ten unikatowy zabytek (obiekt pod ochroną Ministerstwa Kultury i Sztuki Nr 638/66) poprzez gruntowny remont w latach 2001/2002.

Nowy kościół obchodził już swoje stulecie, a po remoncie, zajaśniał nowym blaskiem na uroczystość 600-lecia Parafii św. Marcina w Starych Tarnowicach. Trudu remontów obu świątyń podjął się ówczesny proboszcz ks. Krzysztof Żak
Miniony wiek w dziejach tej parafii zaznaczył się nie tylko darem nowej świątyni, ale Bożym błogosławieństwem poprzez liczne powołania do kapłaństwa i życia zakonnego. Pierwsze prymicje w Starych Tarnowicach odbyły się w 1959 r., a ogółem dotąd wyświęconych zostało 11 kapłanów. Natomiast życie zakonne wybrało 10 mieszkanek Starych Tarnowic, pierwsza wstąpiła do zakonu w 1946 r.

Z rozległej parafii św. Marcina w XX wieku odłączyły się kolejne miejscowości, gdyż powstały nowe świątynie i nowe parafie. W lutym 1926 r. poświęcony został kościół w Lasowicach i ustanowiona samodzielna parafia pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Natomiast w czerwcu 1945 r. poświęcono przystosowany tymczasowo na cele kultu religijnego budynek w Sowicach, gdzie powstała parafia pw. Matki Boskiej Częstochowskiej.
Na terenie parafii św. Marcina w latach 70-tych zaczęło powstawać duże osiedle mieszkaniowe, co dało impuls do budowy nowego kościoła, który poświęcono w czerwcu 1985 r. Nowa parafia pw. Matki Boskiej Piekarskiej objęła także Opatowice, które zostały odłączone od dotychczasowej parafii.

Obecnie parafia św. Marcina w Starych Tarnowicach znajduje się w granicach miasta Tarnowskie Góry i swym zasięgiem obejmuje następujące ulice: Bałkańską, Doniecką, Janasa, Miedzianą, Na Wzgórzu, Niedziałkowskiego, Panoramiczną, Parkowe Wzgórze, Poczdamską, Przy Parku, Pszczelą, Pyskowicką, Repecką, Skrzypczyka, Srebrną, Szczęśliwą, Śniadeckiego, Widokową, Włoską, Kardynała Wyszyńskiego – łącznie ok. 5800 mieszkańców.

W parafii obecnie posługuje ks. proboszcz, pomocą służą księża emeryci; posługa duszpasterska obejmuje również mieszkańców domu opieki znajdującego się na terenie parafii przy ul. Donieckiej.

Powyższe informacje pochodzą z opracowania ks. dr. Herberta Jeziorskiego „Starotarnowicka parafia św. Marcina” 2011 r. oraz z danych kancelarii parafialnej.